Zaprojektowanie terenów zielonych przy placówkach służby zdrowia i ośrodkach rehabilitacji społecznej stanowi rozwiązanie, które może uzupełniać terapię farmakologiczną o zajęcia angażujące kontakt z naturą. Głównym celem takich działań jest poprawa kondycji psychofizycznej pacjentów oraz osób przechodzących proces reintegracji ze społeczeństwem. Aby lepiej zrozumieć, czym są ogrody terapeutyczne, jakie pełnią funkcje i jak je projektować, przygotowaliśmy przewodnik odpowiadający na najważniejsze pytania związane z tym tematem.
Czym są ogrody terapeutyczne?
Ogród terapeutyczny, zwany również ogrodem uzdrawiającym, to zielona przestrzeń stworzona w otoczeniu budynku lub na jego terenie.
Może obejmować różnorodne elementy, takie jak kwiaty, żywopłoty, rośliny, sady czy ogrody warzywne, dostosowane do potrzeb konkretnej placówki. Celem takich ogrodów jest poprawa samopoczucia psychofizycznego użytkowników oraz ułatwienie kontaktu z naturą i otoczeniem.
Rodzaje ogrodów terapeutycznych
Każdy ogród terapeutyczny jest unikalny pod względem funkcji i układu. Możemy wyróżnić następujące typy ogrodów:
- Ogrody filozoficzne – skupione na kontemplacji i obserwacji natury.
- Ogrody warzywne – wymagające aktywnego zaangażowania, np. w uprawę roślin.
- Ogrody sensoryczne – pobudzające pięć zmysłów i oferujące różnorodne doświadczenia.
Cechą wspólną wszystkich typów ogrodów terapeutycznych jest stymulacja psychofizyczna poprzez kontakt z naturą, która może przybierać formę spacerów lub aktywnego ogrodnictwa.
Wpływ ogrodów terapeutycznych na zdrowie
Ogrody terapeutyczne przyczyniają się do:
- Pobudzania funkcji poznawczych, takich jak pamięć.
- Wspierania rehabilitacji fizycznej, np. w odzyskiwaniu zdolności ruchowych.
- Angażowania zmysłów i budowania więzi ze środowiskiem zewnętrznym.
- Promowania produkcji endorfin, co zwiększa zaufanie, poczucie własnej wartości i przynależności.
- Integracji relacyjnej i społecznej dzięki wspólnym pracom ogrodniczym.
- Edukacji na temat zdrowego odżywiania oraz nauki umiejętności ogrodniczych.
Zastosowania ogrodów terapeutycznych
Ogrody terapeutyczne są szczególnie skuteczne w terapii osób z:
- Lękiem i depresją,
- Zaburzeniami ze spektrum autyzmu,
- Zespołem Downa,
- Problematyką żałoby,
- Zaburzeniami odżywiania,
- Chorobą Alzheimera,
- W procesach rehabilitacji ruchowej i psychologicznej po urazach.
Cechy skutecznego ogrodu terapeutycznego
Aby ogród terapeutyczny przynosił zamierzone efekty, musi spełniać określone warunki:
- Zapewniać bezpieczeństwo i prywatność.
- Być maksymalnie dostępny, również dla osób z ograniczeniami ruchowymi.
- Oferować regularnie pielęgnowane rośliny.
- Wdrażać zrównoważone praktyki, np. kompostowanie czy zbieranie deszczówki.
