Zrównoważona turystyka ma na celu ograniczenie szkód wyrządzanych przez przemysł turystyczny, ochronę lokalnych społeczności oraz zabezpieczenie długoterminowej przyszłości tej branży. Jako koncepcja, koncentruje się na minimalizacji negatywnych skutków środowiskowych, ekonomicznych i społecznych wynikających z działalności turystycznej.
Znaczenie zrównoważonej turystyki rośnie, ponieważ coraz więcej osób jest świadomych zagrożeń wynikających ze zmian klimatycznych. Wzrasta również świadomość społecznych i kulturowych wstrząsów, które może powodować rozwój branży turystycznej w danym regionie. Zrównoważona turystyka odnosi się do podróży, które uwzględniają wpływ turystyki na środowisko, społeczeństwo i gospodarkę. W jej ramach wprowadza się zmiany minimalizujące negatywne konsekwencje. Uwzględnia ona potrzeby podróżnych, społeczności przyjmujących, lokalnych firm oraz środowiska naturalnego.
Według raportu z 2022 roku globalny rynek ekoturystyki osiągnął wartość 172,4 miliarda dolarów, co świadczy o rosnącym zainteresowaniu tego rodzaju podróżami.
Co obejmuje zrównoważona turystyka?
Zrównoważona turystyka może oznaczać wybór bardziej ekologicznych środków transportu, pobyt w miejscach przyjaznych dla środowiska, spożywanie lokalnych i etycznie pozyskiwanych produktów spożywczych oraz unikanie działań szkodliwych dla przyrody i społeczności. Może być realizowana w ramach podróży rekreacyjnych, służbowych, eventowych lub odwiedzin u przyjaciół i rodziny.
Jaki jest cel zrównoważonej turystyki?
Najważniejszym celem zrównoważonej turystyki jest zmniejszenie wpływu turystyki na lokalne społeczności i środowisko. Oznacza to optymalne wykorzystanie zasobów w celu uniknięcia nadmiernej konsumpcji, pomoc w ochronie świata przyrody, świadome podejmowanie wysiłków na rzecz poszanowania lokalnych tradycji i dziedzictwa oraz przyczynianie się do ich zachowania.
Kolejne cele związane ze zrównoważoną turystyką jest uczynienie długoterminowej przyszłości podróży bardziej opłacalną, co można osiągnąć poprzez edukację i zmiany zachowań. Ponadto zrównoważona turystyka ma na celu zapewnienie korzyści ekonomicznych i społecznych dla lokalnych społeczności, co skutkuje bardziej korzystną dla obu stron relacją „dawania i brania” .
Zrównoważona turystyka a odpowiedzialna turystyka
Pojęcia zrównoważonej turystyki i odpowiedzialnej turystyki są często używane zamiennie, ale różnią się w swoich założeniach. Zrównoważona turystyka skupia się na długoterminowej równowadze, zapewniając, że obecne potrzeby nie zagrażają przyszłym pokoleniom. Odpowiedzialna turystyka kładzie większy nacisk na działania jednostek – ich świadome wybory i odpowiednie zachowanie wobec odwiedzanych miejsc.
Dlaczego zrównoważona turystyka jest istotna?
Pomimo wielu korzyści ekonomicznych, jakie niesie rozwój turystyki, branża ta może powodować poważne problemy, takie jak nadmierne zużycie zasobów, niszczenie siedlisk naturalnych czy zagrożenie dla lokalnych kultur. Dodatkowo turystyka przyczynia się do emisji gazów cieplarnianych, co pogłębia kryzys klimatyczny. Zrównoważona turystyka pozwala na minimalizację tych negatywnych skutków i promuje bardziej odpowiedzialne podejście do podróżowania.
Rodzaje zrównoważonej turystyki
Zrównoważona turystyka to szerokie pojęcie, które obejmuje różne formy podróżowania, takie jak:
- Ekoturystyka – ochrona przyrody i edukacja ekologiczna.
- Turystyka społecznościowa – wspieranie lokalnych społeczności poprzez turystykę kontrolowaną przez mieszkańców.
- Turystyka wiejska – skupienie się na atrakcjach obszarów wiejskich, takich jak agroturystyka.
- Turystyka miękka – unikanie popularnych, zatłoczonych miejsc na rzecz bardziej autentycznych doświadczeń.
Przykłady zrównoważonej turystyki
- Feynan Ecolodge w Jordanii – ekologiczne schronisko zasilane energią słoneczną, wspierające lokalne społeczności.
- Bhutan – kraj promujący model „wysokiej wartości, niskiego wpływu”, który ogranicza liczbę turystów i inwestuje w ochronę dziedzictwa kulturowego.
- Mdumbi Backpackers w RPA – hostel stosujący zrównoważone praktyki, takie jak energia słoneczna czy ograniczenie odpadów.
Korzyści zrównoważonej turystyki
Zrównoważona turystyka przynosi liczne korzyści, w tym:
- Ochrona przyrody – minimalizowanie szkód dla środowiska naturalnego.
- Wsparcie lokalnych społeczności – tworzenie miejsc pracy i wspieranie lokalnej gospodarki.
- Promowanie odpowiedzialnych postaw – edukacja turystów i zwiększenie świadomości ekologicznej.
- Zabezpieczenie przyszłości turystyki – dążenie do długoterminowej równowagi i zrównoważonego rozwoju branży.
