Ogrody sensoryczne to przestrzenie, które redefiniują sposób, w jaki doświadczamy natury. Dzięki przemyślanemu projektowi, uwzględniającemu różnorodne potrzeby użytkowników, stają się miejscem integracji, terapii i edukacji. Poznaj 5 wyjątkowych ogrodów sensorycznych z różnych zakątków świata, które inspirują swoim podejściem do inkluzywności i wielozmysłowego doświadczania przyrody.  Ogrodów, które warto odwiedzić.

Każdy z przedstawionych ogrodów sensorycznych podkreśla różne aspekty projektowania przestrzeni dla osób z różnorodnymi potrzebami. Od skupienia na zapachach i dotyku w Niemczech, przez wycieczki z przewodnikiem w Brazylii, po muzyczne dudy w Singapurze, ogrody sensoryczne pokazują, jak projektowanie przestrzeni może nie tylko integrować, ale i inspirować. Te przykłady są dowodem na to, że architektura krajobrazu może być nie tylko estetyczna, ale również funkcjonalna i inkluzyjna.

1. Ogród Blindengarten w Parku Zdrojowym w Bad Homburgu, Niemcy

Ogród „Zapachów i Dotyku” w Parku Zdrojowym w Bad Homburgu (Kurpark) to miejsce stworzone z myślą o osobach niewidomych i niedowidzących. Powstał w 1983 roku jako jeden z pierwszych tego typu. Na dotknięcie czeka wiele roślin o charakterystycznym zapachu i ciekawej strukturze powierzchni liści. Można tu poczuć naturę. Centralnym punktem ogrodu jest fontanna, która zapewnia orientację akustyczną i wprowadza element uspokajający. Wokół niej rozmieszczono osiem podwyższonych grządek tematycznych, które umożliwiają łatwy dostęp do roślin. Każda grządka jest dedykowana innemu typowi roślin, takim jak zioła kulinarne, zioła lecznicze, róże czy trawy. Zaprojektowane w sposób ułatwiający eksplorację przez dotyk i zapach, grządki pozwalają odwiedzającym doświadczać natury w pełni. Tu można zanurzyć sie we wspaniałej różnorodności ogrodu – bez oczu. Rośliny zostały opisane na młych tabliczkach alfabetem Braille’a.

2. „Świat Zmysłów” w Bremervörde, Niemcy

Ogród sensoryczny w Bremervörde, znany jako „Welt der Sinne” (Świat Zmysłów), został zaprojektowany na podstawie idei Hugo Kükelhausa, niemieckiego pedagoga i twórcy koncepcji „pól doświadczeń dla rozwoju zmysłów”. Pierwotnie działał jako "Park Zmysłów”, który powstał w ramach II Państwowej Wystawy „Przyroda w zabudowie Miast” w 1991 roku . Dzisiejsze eksponaty rozmieszczone były na dużym obszarze, a później zostały zebrane w tak zwanym obecnie „ Świecie Zmysłów ”. Ten blisko 100-hektarowy obszar stanowi część parku nad jeziorem Vörder i wygląda jak plac zabaw pełen przygód – nie tylko dla dzieci. Eksponaty są ekscytujące także dla dorosłych. Oferują zabawny kontakt z tajemnicami i prawami natury. Krajobraz, przyroda i architektura miejska zostały połączone, tworząc fascynującą całość, jedyną w swoim rodzaju, świat sam w sobie. Tu można spojrzeć na świat nowymi oczami, czujniej odbierać dźwięki, intensywniej odczuwać bodźce... Otwiera się pole przeżyć w relacji do świata i siebie. Przestrzeń ta jest przeznaczona dla wszystkich, niezależnie od stopnia sprawności. Ogród oferuje interaktywne elementy, które angażują różne zmysły, takie jak słuch, dotyk i wzrok. Zintegrowane elementy doświadczalne, takie jak struktury o zróżnicowanej fakturze czy elementy dźwiękowe, zachęcają odwiedzających do eksploracji i rozwijania swoich zmysłów.

3. Ogród Sensoryczny w Ogrodzie Botanicznym w Rio de Janeiro, Brazylia

Ten ogród sensoryczny w Ogrodzie Botanicznym w Rio de Janeiro skupia się na stymulacji zmysłów dotyku, węchu i smaku. Jest dostosowany do potrzeb osób niewidomych i niedowidzących, którym towarzyszą wyspecjalizowani doradcy, często sami niedowidzący. Unikalną atrakcją są wycieczki z przewodnikiem, podczas których uczestnicy noszą opaski na oczach, co pozwala im skupić się na odbiorze innych zmysłów. Ogród promuje edukację i inkluzję, dając wszystkim odwiedzającym możliwość doświadczenia natury w nietypowy sposób.

4. Ogród Sensoryczny w Galerii Building and Construction Authority w Singapurze

Ogród sensoryczny w Singapurze to przykład zastosowania zasad projektowania uniwersalnego. W tym ogrodzie odwiedzający mogą korzystać z interaktywnych instalacji, takich jak dudy muzyczne, które angażują zmysł słuchu i wprowadzają element zabawy. Projekt ogrodu uwzględnia szerokie potrzeby użytkowników, promując dostępność i inkluzyjność. To miejsce zachęca do eksperymentowania, interakcji i czerpania radości z różnych form doświadczania otoczenia.

5. Ogród Sensoryczny w Bremie: Blindengarten w Knoops Park

Blindengarten w Knoops Park w Bremie to przykład ogrodu zaprojektowanego specjalnie dla osób z dysfunkcjami wzroku. Celem tej przestrzeni jest umożliwienie samodzielnej eksploracji przez dotyk, zapach i dźwięk. Ogród wyposażono w elementy, które pomagają w orientacji, takie jak różnorodne tekstury ścieżek oraz rośliny o wyrazistych zapachach. Dzięki przemyślanemu projektowi osoby niewidome i niedowidzące mogą w pełni cieszyć się doświadczeniem natury, eksplorując przestrzeń w sposób bezpieczny i komfortowy.

Podsumowanie

Ogrody sensoryczne to przykład, jak architektura krajobrazu może łączyć piękno, funkcjonalność i inkluzyjność. Poprzez kreatywne wykorzystanie przestrzeni, angażowanie różnych zmysłów i dostosowanie do indywidualnych potrzeb, te ogrody stają się miejscem odpoczynku, edukacji i integracji społecznej. Opisane przykłady pokazują, że projektowanie przestrzeni publicznych może uwzględniać różnorodność użytkowników, promując jednocześnie harmonię z naturą i społeczną równość. To nie tylko estetyka, ale także głęboko humanistyczna idea, która przybliża nas do budowania bardziej zrównoważonych i przyjaznych dla wszystkich przestrzeni.